انواع روماتیسم و درمان آن ها - وبلاگ عکس

به گزارش وبلاگ عکس، اگر دچار ورم مفصل شده اید، ضمن پرهیز از خوردن اسفناج باید کاسنی، تربچه و گل کلم زیاد میل کنید و برای درمان آن هم می توانید بابونه شیرازی، بابونه گاو چشم، گل برنجاسب، مرزنجوش، آویشن شیرازی و مغز ناخنک را به نسبت

نویسنده: احمد حاجی شریفی

مسائل مفصل ها

یکی از مهم ترین مسائل مفصلی، تغییر و دگرگونی در سطح غضروف، مفصل و هم چنین در سطح انتهایی، استخوان مفصلی است که بلافاصله زیر سطح غضروف ایجاد می گردد. سطح غضروف که در حالت عادی صاف و صیقلی است، در ابتدای بیماری به صورت ناصاف و ناهموار ظاهر می گردد، سپس این غضروف نازک و سست شده و بعداً تجزیه و مضمحل می گردد، به طوری که ممکن است کاملاً از بین برود. استخوان خودش ضخیم می گردد و اندکی فرم و شکلش را تغییر می دهد، هم چنین تشکیل زایده هایی در لبه های مفصل می دهد و تا حدودی به دلیل تشکیل این زایده های استخوانی است که دست های بعضی از افراد مسن، گره دار یا ناصاف به نظر می رسند. به خصوص در مراحل پیشرفته، پوسته کپسول مفصلی و پرده داخلی از آن که مایع مفصلی را ترشح می نماید، ضخیم شده و اندکی ملتهب می گردد. موقعی که مفصل دچار آسیب شدید شده است می تواند شکل و قالب طبیعی خود را از دست داده و روی رباطات و سایر نسوج مفصل فشار وارد کند و به آن ها هم آسیب رساند. اگر دچار ورم مفصل شده اید، ضمن پرهیز از خوردن اسفناج باید کاسنی، تربچه و گل کلم زیاد میل کنید و برای درمان آن هم می توانید بابونه شیرازی، بابونه گاو چشم، گل برنجاسب، مرزنجوش، آویشن شیرازی و مغز ناخنک را به نسبت مساوی بجوشانید و آب غلیظ آن را روی ورم بمالید. نرم کردن مفاصل:

اگر می خواهید مفاصل نرم شوند، باید پنیر را با روغن زیتون مخلوط کنید و بر آن ضماد گذارید.

انجماد مفصلی:

برای رفع کردن انجماد مفاصل باید کنجد را بکوبید و در آب بجوشانید و جداگانه هم مرزنجوش را در آب بپزید، بعد آب کنجد و مرزنجوش را با هم مخلوط نموده و دایم موضع را با آن ماساژ دهید.

التهاب مفصل (ارتریت) و روماتیسم:

استخوان ها و مفصل ها و عضلات، دستگاه حرکتی بدن را تشکیل می دهند و ارتباط آن ها با یکدیگر به ما امکان جا به جا شدن را می دهد. انواع گوناگون مسائل به خصوص در سالخوردگی در این دستگاه به وجود می آید. اگرچه فقط 3% افراد کمتر از 60 سال به درد یا سفتی مفصل مبتلا می شوند اما این رقم در بالاتر از 75 ساله ها به 50% افزایش می یابد. التهاب مفصل انواع گوناگونی دارد که بعضی خفیف و بعضی شدیدند و اگر معالجه نشوند همه آنها به تدریج بدتر می شوند. روماتیسم یک اصطلاح مبهم تر است که مفهوم پزشکی دقیق ندارد و عموماً به دردها و ناراحتی ها و مسائل بافت های نرم مثل عضله و زردپی گفته می گردد نه خود مفصل.

التهاب روماتیسمی مفصل تفاوت بسیار با التهاب مفصل و استخوان دارد. دلیل آن به وجود آمدن التهاب شدید در مفصل های Synovial است و در هر سنی، از نوجوانی گرفته تا سالخوردگی رخ می دهد که در زنان شایع تر است. عمدتاً بین 30 تا 50 سال سن عارض می گردد که 1 تا 2% جمعیت به آن مبتلا هستند. با این حال کمتر از التهاب مفصل و استخوان که با افزایش سن تا درجه ای به همه دست می دهد شیوع دارد. درست این است که بیماری روماتیسمی خوانده گردد زیرا مفصل درگیر آن نیست بلکه دیگر بخش های بدن درگیرند، مثل: پوست، شش و چشم و چون بیماری بسیار پیچیده ای است معمولاً تحت نظر متخصصان بیمارستان ها درمان می گردد.

بیشتر بخوانید:درد بی درمان غضروف ها و استخوان ها

التهاب روماتیسمی مفصل جزء گروهی از بیماری هاست که بیماری های خودایمنی بافت های پیوندی نامیده می شوند. در این گروه بیماری ها سیستم ایمنی بدن بیش از معمول فعالیت دارد و به بافت های بدن حمله ور می گردد. چیزی مثل یک ویروس یا سم باید آغازگر آن باشد ولی آن چیز در حال حاضر ناشناس است. پژوهش های گسترده برای یافتن آن چیز در دست انجام است، به این امید که آن را بیابیم و درمانش کنیم. اگر چه اکنون درمانی برای آن وجود ندارد ولی با دارو درمانی مؤثر جلو فعالیت بیش از معمول سیستم ایمنی گرفته می گردد و از پیش روی بیماری جلوگیری به عمل می آید.

اگرچه دلیل این بیماری تعیین نیست، ولی بسیاری از تغییرات حاصل در بافت ها شناخته شده اند. ولی ما می دانیم که صندلی التهاب Synovium لایه لغزنده مفصل زردپی هاست. Synovium باد می نماید و ضخیم می گردد و مایع Synovial را بیشتر فراوری می نماید. غضروف ها و رباط ها و استخوان ها آسیب می بینند و حفره هایی در آن ها به وجود می آید. در حالات شدید بیماری، التهاب به دیگر بافت های خارج از مفصل مثل چشم، پوست و شش هم سرایت می نماید.

علامات روماتیسم مفصل

- تعداد زیادی از مفصل ها هم زمان درگیر می شوند و متورم، گرم و حساسند.

- مفصل های کف دست و پا و انگشتان بیشتر درگیر می شوند و گاهی مچ دست، مچ پا، زانو، شانه و گردن.

- وقتی التهاب فعال است، تب، بی اشتهایی و کاهش وزن به بیمار دست می دهد.

- بسیاری از افراد به خاطر کم خونی خسته و بدون انرژی می شوند.

- صبح ها مفصل ها سفت می شوند و با گذشت روز بهبود می یابند، اما این امکان وجود دارد که سفتی مفاصل ساعت ها طول بکشد.

خصوصیت این بیماری آن است که غالباً پس از چند هفته یا چند ماه بهبود می یابد، ولی بیشتر بیماران به درمان احتیاج دارند. بیشتراً بیماری پس از مدتی دیگر ظاهر می گردد و هدف از درمان، عقب انداختن بازگشت است.

تشخیص:

آگاهی از سابقه بیمار، معاینه دقیق بدنی و چند آزمون ساده خون به پزشک کارآزموده امکان تشخیص را می دهد. یک آزمون کامل خون نشان خواهد داد که بیمار، مبتلا به کم خونی می باشد یا نه (که در التهاب روماتیسمی مفصل شایع است) و یک آزمون ته نشین شدن گلبول های قرمز وجود التهاب را روشن می نماید. عکس اشعه X از دست ها و پاها بسیار سودمند است.

درمان:

هدف از درمان التهاب روماتیسمی مفصل، تخفیف دادن در علامات مرضی، حفظ قدرت عضلات و حرکات مفصل و حفظ آنها از آسیب بیشتر است تا بیمار به تعادل و زندگی عادی بازگردد.

دارو درمانی:

برای درمان این بیماری داروهای گوناگونی وجود دارند. در درجه اول ضدالتهاب های غیر استروئیدی و مسکن ها هستند. این داروها درد و سفتی و تورم را کم می نمایند، اما مسکن ها در صورت لزوم بهتر درد را از بین می برند. اگر چه دارو درمانی در کاهش علامات مرضی مؤثر است ولی بر پیشرفت بیماری در دراز مدت اثر ندارد. این کار را گروه دوم از داروها انجام می دهند، مانند: متوترکسات، سولفاسالازین، آزاتیوپرین، املاح طلا، مینی سیلامین و هیدروکسی کلروکویین. همه این ها به ضدروماتیسم و تغییردهنده بیماری معروف هستند. استروییدها چون قدرت ضد التهابی زیادی دارند سودمند واقع می شوند و به صورت خوراکی یا تزریق در مفصل های پر درد به کار می فرایند.

بیشتر بخوانید:ویتامین هایی برای مفاصل

درمان ورم مفصلی:

اگر دچار ورم مفصل شده اید، ضمن پرهیز از خوردن اسفناج باید کاسنی، تربچه و گل کلم زیاد میل کنید و برای درمان آن هم می توانید بابونه شیرازی، بابونه گاو چشم، گل برنجاسب، مرزنجوش، آویشن شیرازی و مغز ناخنک را به نسبت مساوی بجوشانید و آب غلیظ آن را روی ورم بمالید.

* پوست ریشه رازیانه، پوست ریشه کبر، ریشه کرفس، تخم کرفس، رازیانه، انیسون، نانخواه و سورنجان را به نسبت مساوی بجوشانید و آب صاف نموده آن را با عسل یا نبات شیرین کنید و به مرور بنوشید.

* صبر زرد، زنجبیل، مقل ازرق، دانه های اسفند درونج، زرمباد، زنیان و بادیان از هرکدام 5 گرم پوست هلیله زرد، تخم کرفس، گل بنفشه، گل زوقا، مغز تخم زبان گنجشک و سورنجان از هرکدام 10 گرم، همه را نرم بسایید، بعد مقداری مربای بالنگ را با آن مخلوط کنید و صبح، ظهر و شب و هر مرتبه یک قاشق شربت خوری از آن را میل فرمایید.

بیشتر بخوانید:روغن ماهی برای تسکین درد التهاب مفاصل

ورم مفاصل همراه با درد:

اگر دچار ورم مفاصل شده اید و آن با درد توأم است ضمن پرهیز از خوردن سرکه، ترشی جات، ترشک، اسفناج و هندوانه، باید از خوراکی هایی که ورم و درد را کاهش می دهند بیشتر بهره ببرید، مانند: توت فرنگی، لیمو، زنجبیل با آب ترب خام، تخم مرزه و آب جوشانده ریشه خشخاش.

برای درمان آن هم می توانید تخم گشهم، مقل ازرق، جوز هندی، عود، شقاقل و جدوار از هرکدام 5 گرم و سورنجان، زنیان، گل محمدی، پودینه، تخم شوید و تخم شنبلیله از هرکدام 10گرم، همه را نرم بسایید، بعد با 20 گرم کنجد کوبیده شده و مقداری گلاب و سرکه مخلوط کنید و روزی سه بار بر موضع مالش دهید.

* بوزیدان، بومادران و بابونه شیرازی از هرکدام 20 گرم و بادرنجبویه 30 گرم، همه را نیم کوب نموده و 10 قسمت کنید و هر قسمت از آن را یک روز صبح بجوشانید، بعد آب آن را صاف و شیرین ساخته و بنوشید و تفاله آن را هم مجدد بخیسانید و عصر همان روز باز هم بجوشانید، سپس آب آن را صاف و شیرین نموده و بنوشید.

* میخک، زنجبیل، دارچین، سورنجان، خولنجان و جوز هندی را به نسبت مساوی نرم بسایید، بعد در روغن زیتون بریزید و روی آتش ملایم گذاشته و پس از گرم شدن مقداری موم در آن حل کنید و پس از آماده شدن روزی سه مرتبه بر موضع بمالید.

* بیست گرم، برگ جعفری خشک را در نیم لیتر آب جوش 15 دقیقه دم کنید و هر روز سه تا پنج مرتبه و هر بار نیم فنجان از آب آن را بنوشید.

* روغن گل را بر موضع ضماد کنید و مقداری هم بخورید و موضع را خیلی گرم نگه دارید.

* تخم ترب کوبیده شده را بر موضع ضماد کنید.

* پودر زنجبیل را با نفت مخلوط کنید و در ته ظرف آلومینیومی بزرگی بجوشانید تا به شکل مرهم نرمی درآید، بعد بر موضع ضماد کنید.

* مغز گردوی تازه را با شیره خشخاش نرم کنید و با سرکه مرهم سازید و روی موضع بمالید.

* آرد سبوس برنج، روغن زیتون و سرکه را با هم مخلوط نموده و به صورت مرهم درآورید و بر موضع ضماد کنید.

* تخم مرزه کوبیده را با کمی آب خمیر نموده و ضماد کنید.

* سوسن زرد تازه یا رُب اصل سوس را بر موضع مالش دهید.

* اسفناج تازه را کوبیده و بر آن ضماد کنید.

* معیه سایله، پیه مرغ، موم، روغن گل را مخلوط کنید و روی آن بمالید.

* مقل ازرق، شهم حنظل، جاوشیر خشک، انزروت، دانه های اسفند و اوشق از هرکدام 10 گرم، تخم مورد و پوست هلیله زرد از هرکدام 20 گرم، سکبینج 30 گرم و عاقرقرها، سنبل الطیب و اسطوخدوس هندی از هرکدام 5 گرم، همه را نرم بسایید، بعد با گل قند عسلی مخلوط کنید تا به صورت خمیری درآید و صبح، ظهر و شب و هر مرتبه یک قاشق چای خوری از آن را میل کنید.

درد مفاصل از رطوبت و بلغم:

برای درمان دردهای مفصلی که در اثر رطوبت و غلبه بلغم به وجود آمده باشد، باید هندوانه ابوجهل، صبر زرد و دارچین از هرکدام 10 گرم، زعفران 2 گرم، مصطکی، اسارون، حب بلیسان، سه پستان و قاریقون از هرکدام 20 گرم و افتیمون شامی 30 گرم، همه را نرم بسایید، بعد با 500 گرم عسل مخلوط کنید و صبح، ظهر و شب و هر مرتبه یک قاشق شربت خوری از آن را بخورید.

درد مفاصل با تورم و تب و حرارت:

این گونه دردها بیماری های حاد و مفصلی را تشکیل می دهند که با آنالیز آزمایشگاهی و تجویز داروهای مؤثر قابل درمان هستند، ولی می توان به اسم یاری در تسریع بهبودی از داروهای گیاهی هم به طریق زیر استفاده کرد:

* سه پستان 5 گرم، عناب و گل بنفشه از هرکدام 10 گرم و ریشه کاسنی 20 گرم، همه را نیم کوب نموده و چهار قسمت کنید و هر قسمت را یک روز بجوشانید، بعد 10 گرم ترنجبین و 10 گرم تمرهندی بی هسته را با آب آن مخلوط و میل کنید و روز پنچم گل بنفشه و ریشه کاسنی از هرکدام 10 گرم و تاج ریزی، گل محمدی و گل شب بو از هرکدام 5 گرم را بجوشانید، بعد 5 گرم پولک های مغز فلوس را ساییده و با آب صاف نموده آن مخلوط کنید و آن مقدار را سه روز میل کنید و در مدت زمان هم آرد جو، گل خطمی، گل بنفشه، گل شقایق، برگ شقایق و عدس از هرکدام 10 گرم را نرم بسایید و در روغن گل و سفیده تخم مرغ خمیر نموده و ضماد کنید، یا اسپرزه، آب کدو، آب خیار، آب گشهم، آب کاهو و گل همیشه بهار را با کمی کافور مخلوط نموده و ضماد گذارید و یا با محلول جوشانده آن ها محل را شستشو و مالش دهید.

* با آب جوشانده گل بابونه، شوید، مغز ناخنک، سداب، نعناع، مرزنجوش، ریشه کبر و جو مرتباً مفصل را بشویید؛ بعد سورنجان را نرم بسایید و با پیه مرغ و مغز ساق گاو مخلوط کنید و با آن موضع را مالش دهید. هم چنین سورنجان، زیره کرمانی، هلیله زرد و مقل ازرق را به نسبت مساوی بسایید و صبح، ظهر و شب هر مرتبه یک قاشق چای خوری از آن را کفلمه کنید.

*سورنجان 20 گرم و پودینه، دار فلفل و زیره از هرکدام 10 گرم، همه را نرم بسایید، بعد با کمی عسل مخلوط کنید و صبح، ظهر و شب هر مرتبه یک قاشق شربت خوری از آن را میل فرمایید.

درد مفاصل در افراد چاق:

در این مورد باید ریشه کاسنی، سه پستان، عناب، گل گاوزبان، تاج ریزی و شاه تره را به نسبت مساوی مخلوط نموده و به مدت سه روز، هر مرتبه مقداری از آن را بجوشانید و آبش را بنوشید و از روز چهارم هر روز صبح ناشتا سورنجان 3 مثقال، مویز بی دانه 10 مثقال و پوست هلیله زرد و پولک های مغز فلوس از هرکدام 2 مثقال، همه را بکوبید و با 10 مثقال تمرهندی و داروهای قبلی که زیاد آمده است مخلوط کنید و هر روز مقداری از آن را بجوشانید و آبش را میل کنید و از روز اول که مصرف داروها را آغاز می کنید، پوست خشخاش، صندل سرخ و سورنجان را نرم بسایید، بعد با گلاب و سرکه مخلوط کنید و روزی سه مرتبه بر موضع بمالید.

درد موضعی از ضعف و بی قوگی:

گاهی می گردد که انسان در حال سلامتی و تندرستی احساس ناراحتی نموده و به هر عضوی از اعضاء خود دست می زند، درد و ضعف حس می نماید، مانند کسی که در اثر ورزش بدنش خسته شده باشد یا کسی که در اثر عرق داشتن بدن خود را باد داده و تخته بند شده باشد. در صورتی که نه ورزش نموده و نه خود را در معرض باد قرار داده و نه کارهای فشاردار و زوردار نموده است، ولی به قدری بدن ناراحت و ضعیف است که به خود مشکوک می گردد.

این نوع حالت هیچ مرض نیست مگر ضعف عمومی بدن و به اصطلاح معروف کم بنیگی و بی بنیگی و یا به عبارت دیگر کم خونی، زیرا خون که کم شد از حرکت شدید خود می کاهد و قدرت و توانایی ندارد که با سرعت معمولی از رگ های مویی عبور کند، لذا ضعف عمومی در بدن مستولی می گردد و بدن احساس ناراحتی نموده و گاهی در پشت گوش ها یا نوک بینی (دماغ) یا پیشانی عرق می نماید که می گویند عرق بی بنیگی می باشد. برای جلوگیری از چنین حالت باید متوسل به دارو و اغذیه و اشربه مقوی شد و همه نوع ویتامین و میوه جات سرشار از ویتامین را زیاد مصرف کرد. خوردن آب هویج روزی دو لیوان بسیار مفید است.

* خوردن غذایی که محتویات آن 250 گرم گوشت سفید ران گوسفند نر و 50 گرم لوبیا چیتی (که مملو از ویتامین است) و هم چنین مغز پسته، گردو، بادام و فندق از هرکدام 50 گرم باشد، بسیار مؤثر در درمان خواهد بود که بهتر است به جای آب، آن مواد را با گلاب بپزید و به جای زردچوبه در آن به مقدار 3 نخود زعفران بریزید. پس از پخته شدن و آماده شدن، نصف را ناهار و نصف دیگر آن را شام میل کنید. این عارضه مرتفع خواهد شد.

* هسته تمرهندی را نرم بسایید و با روغن زیتون مخلوط نموده و در آفتاب گرم یا حمام گرم، به بدن بمالید و بدن را کاملاً ماساژ دهید.

* بادیان، زنیان، زیره سبز، صبر زرد، صبر سیاه، جوهر آهن، کف دریا، دارفلفل، سورنجان مصری، قولنجان، زنجبیل، دارچین، زیره سیاه، جوزبویا، جوزهندی، پوست هلیله زرد، هلیله سیاه، میخک، عودالصلیب، دل دل، مقل ازرق، مرک باد، مرمکی، زعفران، نبات لاهوری، نبات مصری، چوب عود، عنبر، گل محمدی، گل زرد، کندر، مرزنجوش، مسطکی، دانه گندم بوداده و سنبل الطیب از هرکدام 5 گرم، همه را نرم بسایید، سپس با گلاب خمیر نموده و هم وزن همه آن ها عسل مخلوط کنید و حب بسازید و شبی دو حب میل کنید. برای ضعف عمومی بدن بسیار نافع است. هم چنین عرق النساء، روماتیسم را مرتفع نموده و به بدن نیروی نو می بخشد.

* 10 گرم روغن بادام تلخ و 6 نخود گنه گنه را با هم مخلوط کنید و در حمام به بدن بمالید، به وضع عمومی بدن بسیار یاری نموده و اعصاب را تحریک می نماید.

* شیرین بیان، بهارنارنج، پونه، اکلیل کوهی، اسطوخدوس، آویشن شیرازی، بابونه، برگ تیول، دارچین، فرنجمشک و مریم نخودی، از هرکدام 30 گرم و هم وزن آن ها نبات بکوبید و بسیار نرم بسایید و روزی یک قاشق غذاخوری از آن را صبح و شب میل کنید. جهت ضعف عمومی بدن و ناراحتی های معده بسیار مؤثر و مفید است.

* شربت بهارنارنج را با عرق بیدمشک مخلوط نموده و تا 40 روز، روزی 2 مرتبه و هر مرتبه یک لیوان از آن را میل کنید و اگر عرق نسترن را هم با گلاب میل کنید نافع است.

*روغن بادام تلخ و گنه گنه را با هم مخلوط نموده و بر بدن بمالید.

* روغن سبز را 3 روز، روزی 4 مثقال به تمام بدن بمالید.

* روغن سبز را در روغن خوراکی حل نموده و به تمام بدن بمالید.

* برگ های تازه درختان کاج را بکوبید و آب آن را بگیرید و به بدن بمالید.

* نخود الوند را به مقدار 5 سیر بجوشانید که 5 سیر از آب آن باقی بماند و بر روی آن 5 سیر مغز پسته بریزید و پس از 24 ساعت که مغز پسته در آب نخود خیسانده شد، 5 سیر مغز فندق خشک و 5 سیر نبات را بکوبید و با آن ها مخلوط نموده، حب هایی درست کنید به مقدار یک گردو و روزی سه عدد از آن میل کنید.

* هفت سیر آرد گندم را در گلاب خمیر کنید و مقدار 6 نخود زعفران ساییده را با آن خمیر مخلوط و به قدر کافی عسل در آن ممزوج کنید، با روغن زیتون برشته نموده و روزی 8 مثقال از آن را میل فرمایید. ضعف عمومی بدن مرتفع خواهد شد.

* آمله پررده را روزی 5 دانه با یک قاشق از شربت آن میل کنید.

* جوزبویا و فوفل سرخ و سفید از هرکدام 1 دانه را نرم بسایید سپس 100 گرم پودر نارگیل بر آن افزوده و روزی یک زرده تخم مرغ را با یک قاشق چای خوری از نرم شده آن ها مخلوط کنید و میل فرمایید.

روماتیسم

بیشتر مردم تصور می نمایند که نشانی و آثار بیماری روماتیسم فقط بر روی مفاصل ظاهر می گردد، در صورتی که واقعیت امر این است که اولاً درد و ناراحتی در مفاصل دست و پا مُنحصر به بیماری روماتیسم نیست و در اثر بسیاری از بیماری های دیگر از جمله نقرس، سل، اسهال خونی، سرخچه، اوریون و غیره هم ممکن است درد و ضایعه در مفاصل ایجاد گردد. ثانیاً در روماتیسم واقعی، ضایعه محدود به مفاصل نبوده بلکه همیشه به قلب و عروق و بعلاوه به سلسله اعصاب و بعضی اوقات به سایر اعضای بدن هم شاید صدمه رساند. نتیجه این که اغلب اوقات در مفاصل افراد مبتلا به روماتیسم هیچ گونه تغییری دیده نمی گردد، در صورتی که این بیماری به قلب آن ها صدمه وارد می سازد.

دوام و بقای جراحات روماتیسمی

به طور کلی حملات روماتیسمی باعث پیدایش تغییرات دایمی در مفاصل نمی شوند به این معنی که پس از سرانجام حمله روماتیسم، مفاصل هم به حالت اولیه و سلامتی بر می گردند، در حالی که تغییرات و ضایعات مهمی را برای مدت های خیلی طولانی و یا حتی برای تمام مدت عمر در قلب باقی می گذارند. در شوروی گروهی از محققین ثابت نموده اند که در اثر حمله روماتیسمی به طور حتم و بدون استثنا بر عضلات قلب صدمه وارد می گردد، به این ترتیب که بین دستجات سلول های عضلانی قلب، گروه های روماتیسمی پیدا می گردد. علاوه بر آن بافت های هم بند و بین سلولی قلب متورم می شوند و رگ های اکلیلی یعنی رگ هایی که قلب از طریق آن ها تغذیه می شوند هم دچار تغییر و دگرگونی می گردند و به این ترتیب التهاب روماتیسمی در ماهیچه های قلب توسعه می یابد. معمولاً در اثر حمله روماتیسمی علاوه بر ملتهب شدن عضلات قلب، درون شامه قلب و هم چنین دریچه های قلب که هم جنس درون شامه و ادامه آن هستند ملتهب می شوند. در بعضی موارد هم در اثر حمله روماتیسمی برون شامه یا پرده خارجی قلب و یا گاهی تمام قسمت های قلب دچار التهاب و بیماری می شوند.

آثار و علایم حملات روماتیسمی

موقعی که در اثر حمله روماتیسمی ماهیچه قلب و یا این که درون شامه قلب ملتهب می گردد، شخص مبتلا حتی اگر در حال استراحت باشد دچار تپش سریع قلب و هم چنین دچار دردهای زُق زُق و تیر کشیدن درد در ناحیه قلب می گردد و این بیمار در اثر کوچک ترین کار بدنی دچار تنگی نفس شده و به دلیل ضعف عمومی خیلی زود خسته می گردد و غالباً از سردرد و سرگیجه هم رنج می برد. هم زمان با پیدایش نشانی های فوق که شامل ضعف و کسالت، تپش سریع قلب و درد در ناحیه قلب است، حرارت بدن در شب و هم چنین در روز اندکی افزایش می یابد و به 37/2 تا 37/5 درجه می رسد. اگر مبتلا به روماتیسم کهنه و مزمن هستید، باید در مکان های گرمسیر زندگی کنید و خود را گرم نگه دارید و از خوراکی هایی مانند: لیمو، پرتقال، سیب درختی با پوست، انجیر، انگور زرد و رسیده، سبزیجات تازه، گوجه فرنگی، عسل، مربای به و مربای بالنگ بیشتر بهره ببرید گاهی اوقات در اثر حمله روماتیسم علاوه بر التهاب قلب، مفاصل هم دچار درد و التهاب می شوند، ولی غالباً این بیماری بدون وارد ساختن صدمه به مفاصل به سیر خود ادامه می دهد. ناگفته نماند که همیشه وجود التهاب در قسمت های مختلف قلب را پزشک می تواند تشخیص دهد و این در حالی است که بیمار ممکن است متوجه بروز این خطر نشده باشد.

حملات مخفی یا حملات نامحسوس روماتیسم:

بروز التهاب روماتیسمی قلب در عده زیادی از افراد ممکن است بدون وجود نشانی های تعیین یعنی به صورت مخفی و به صورت نامحسوس روی دهد. در این گونه موارد بیمار در اواخر روز احساس خستگی بیش از حد معمول می نماید و یا بعضی اوقات در ناحیه قلب احساس درد خفیف و یا احساس تپش سریع می نماید. علاوه بر آن حرارت بدن این بیماران اندکی بیشتر از حرارت عادی و معمولی می باشد. متأسفانه در این حالت عده زیادی از بیماران متوجه روماتیسم نمی شوند و غالباً این نشانی ها را به کوفتگی یا گریپ و سرماخوردگی نسبت می دهند. به همین جهت حتی ممکن است که به استراحت در بستر نپردازند و به پزشک هم مراجعه ننمایند، در صورتی که این نوع نشانی های مختصر و خفیف ممکن است عواقب وخیم و خطرناکی داشته باشند، به خصوص ممکن است به بروز نارسایی و نقص قلبی منجر شوند. باید دانست که در زمان های گذشته به دلیل عدم داروهایی مؤثر بدون استثنا صد در صد افرادی که مبتلا به بیماری روماتیسم می شدند گرفتار ضایعه و نقص قلب می گردند، اما در حال حاضر به دلیل اکتشاف داروهای ضدروماتیسم و استفاده به موقع و صحیح آن ها از تعداد افرادی که در اثر روماتیسم مبتلا به نقص قلب و نارسایی آن می شوند خیلی کاسته شده است، به طوری که مثلاً آمار یکی از بیمارستان ها در کشور شوروی نشان می دهد که در حال حاضر نسبت این گونه مبتلایان فقط 10% می باشد، یعنی از هر 100 نفر که به روماتیسم مبتلا می شوند تنها 10 نفر از آن ها دچار نارسایی یا نقص قلبی می گردند. بدیهی است که این نتیجه موفقیت آمیز و درخشان فقط در پرتو درمان به موقع و صحیح به دست می آید.

بیشتر بخوانید:روماتیسم با ستون فقرات چه می نماید؟

اگر دچار روماتیسم و درد مفاصل شده اید باید پرهیز کنید از خوردن گردو، فندق، بادام درختی، بادام زمینی، نخود، لپه، باقلا، لوبیا، لوبیاسبز، عدس، جو، ارزن، ذرت، قارچ، دارچین، زیره، فلفل، خردل، مارچوبه، زعفران، ادویه جات، بلوط، نان گرم، کشک، شکلات، چای، قهوه، نوشابه های الکلی، سرکه، ترشی جات، ترشک، مرغ، خروس، کبوتر، مرغابی، غاز، قرقاول، دل و قلوه، گوشت گوسفند و گاو، تخم مرغ سفت، دنبلان، آبگوشت چرب، غذاهای سرخ نموده، سوسیس، کالباس، کنسرو و سس غلیظ. در مقابل از غذاهایی که ضدروماتیسم هستند باید بیشتر بهره ببرید، مانند: تمشک، موز، خرما، گیلاس، آلبالو، انگورفرنگی، گرمک، طالبی، هلو، زردآلو، گلابی، آلو، توت فرنگی، سیب سرخ، آب خربزه با آب انار، انگور زرد و رسیده، آب لیمو، آب پرتقال با آب خربزه، آب پرتقال با خرما، آب هویج (صبح ناشتا)، آب انگور فرنگی سبز با عسل، گوجه فرنگی، آب غوره، رب غوره، سیب زمینی، قلقاسی (سیب زمینی ترشی)، گل کلم، تره فرنگی، پیاز، سیر، ترخون، کرفس، ترب سیاه، عسل، انجیر، شیر، ماست، ماهی، میخک، رازیانه، سوپ سبزی رقیق، گل قند با سکنجبین، آش آب غوره زیاد، نان با دوغ و گل محمدی، مربای به، مربای بالنگ و آب دم نموده برگ باباآدم.

* برای درمان آن می توانید پوست ریشه کبر، رازیانه، تخم کرفس، پوست ریشه رازیانه، انیسون، نانخواه، سورنجان و ریشه کرفس، همه را به نسبت مساوی مخلوط کنید و نیم کوب نموده، هر روز یک مشت از آن را بجوشانید و آب آن را صاف و با عسل یا نبات شیرین نموده، آن مقدار را در طول روز به مرور بنوشید.

* جندبیداستر، قاریقون، سکبینج، انقوزه، جاوشیر، اوشق، مرمکی، چدروا، پوست هلیله زرد، پوست هلیله کابلی، هلیله سیاه، ریوند چینی، آمله مقشر، سنامکی و گل محمدی از هرکدام 1 مثقال را بکوبید، بعد با کمی گلاب به صورت خمیر سفتی درآورید، سپس قرص هایی به مقدار 1 عدد نخود درست نموده و صبح، ظهر و شب، هر مرتبه 3 عدد از آن را میل کنید.

* نیم مشت جعفری خشک را در نیم لیتر آب بجوشانید و تا گرم است آب آن را بخورید.

* سی گرم مغز تخم زبان گنجشک را در یک لیتر آب جوش دم کنید و آب آن را روزی سه استکان، قبل از هر غذا بنوشید.

* پنجاه گرم پوست شاخه بیدمشک را در آب جوش 2 دقیقه بجوشانید، بعد 12 دقیقه دم نموده، سپس صاف کنید و قبل از هر غذا یک فنجان از آب آن را بخورید.

* هر 2 ساعت به 2 ساعت مقداری عسل روی یک قطعه تنظیف بمالید و روی آن موضع بگذارید و صبح ها ناشتا هم دو قاشق سوپ خوری عسل بخورید.

* هر روز صبح ناشتا یک حبه سیر را بجوید و فرو برید و تا بهبودی کامل ادامه دهید.

* اولاً زیاد به حمام بروید، ثانیاً 15 هفته، هر روز صبح ناشتا آب لیموشیرین تازه را با کمی آب مخلوط نموده و میل فرمایید و تا ظهر هیچ چیز دیگری نخورید.

بدین ترتیب: هفته اول یک لیمو، هفته دوم دو عدد و تا هفته هفتم که به هفت عدد برسد و از هفته هشتم برعکس مصرف کنید تا به یک عدد برسد. ضمناً ممکن است پایین شکم درد بگیرد، اعتنا نکنید، چون علامت بهبودی است و مداوا را تکرار کنید و هر روز سبزی و میوه زیاد بخورید.

* سی گرم، برگ یا پوست سبز گردو را در یک لیتر آب جوش بریزید و 12 دقیقه دم کنید و قبل از هر غذا یک فنجان از آب صاف نموده آن را بنوشید.

*بابونه شیرازی، بابونه گاو چشم، مرزنجوش، برنجاسف و مغز ناخنک را به نسبت مساوی بجوشانید و آب غلیظ آن را بر موضع درد مالش دهید.

* هر روز دو لیوان آب انگور بخورید، یک لیوان بین صبحانه و ناهار و یک لیوان بین ناهار و شام.

* در حمام پس از شستشو، کمی در وان بنشینید و بعد از بیرون آمدن از وان تفاله های انگور را به بدن بمالید و دوباره مدتی بنشینید، بعد خود را بشویید.

* پنجاه گرم برگ انگور فرنگی را در یک لیتر آب جوش دم کنید و هر روز سه فنجان از آب آن را به نوبت بنوشید.

* شصت گرم گل باقلا را در یک لیتر آب بجوشانید و در فاصله هر دو غذا یک فنجان از آب آن را بنوشید.

* سی گرم ریشه علف هفت بند را بجوشانید و آب آن را دور بریزید و دوباره در یک لیتر آب بجوشانید و پس از 12 دقیقه جوشیدن، 4 گرم عصاره شیرین بیان کوبیده را با یک عدد پوست لیمو در آن بیندازید و 2 دقیقه بعد بردارید و بگذارید تا خوب سرد گردد، بعد روزی سه بار و هر مرتبه نیم فنجان از آب آن را بنوشید و چند ماه ادامه دهید.

* تره فرنگی تازه را دوبار بجوشانید و هر بار آبش را دور بریزید، بعد خود آن را بخورید.

* سی گرم گل های خشک تیول را در یک لیتر آب جوش 10 دقیقه دم کنید، بعد آب صاف نموده آن را با عسل شیرین سازید و روزی سه تا پنج فنجان به نوبت بنوشید.

* صد گرم برگ سوسنبر را در دو لیتر آب جوش بخیسانید، بعد تفاله ها را در پارچه ای بپیچید و اول محل درد را با آب آن کمپرس کنید، بعد آن پارچه را با محتویاتش روی موضع ناراحت بگذارید.

* برگ های تازه آرتیشو را بکوبید و آبش را بگیرید و هم وزن آن نوشابه کومبوچا اضافه کنید و هر روز پنج تا شش قاشق غذاخوری از آن را در فاصله غذاهای روزانه بخورید.

* بیست گرم بنفشه فرنگی را در نیم لیتر آب سرد، 2 ساعت بخیسانید، بعد 2 دقیقه هم بجوشانید و بعد 10 دقیقه دم کنید و روزی سه فنجان از آب آن را در فاصله غذاهای اصلی میل کنید.

* پنجاه گرم گل ریش بز را در یک لیتر آب جوش دم کنید و روزی سه فنجان از آب آن را به نوبت بنوشید.

* هر روز صبح ناشتا یک استکان آب پوست لوبیاسبز را بگیرید و بخورید.

*سی گرم برگ و گل سیب زمینی را در یک لیتر آب بجوشانید و آب صاف نموده آن را بنوشید.

*پانصد گرم آویشن را در کیسه ای بریزید، بعد آن را در مقداری آب انداخته و 15 دقیقه بجوشانید، سپس آب آن را با خود کیسه در آب وان حمام که 35 تا 40 درجه گرم است بریزید و 20 دقیقه در آن آب استراحت کنید، و بلافاصله بعد از آن خود را خشک نموده و لباس های گرم بپوشید و از حمام خارج شوید و در رختخواب بخوابید و روی خود را هم بپوشانید تا خوب عرق کنید.

* دو یا سه عدد سیب درختی را با پوست چهار قسمت کنید و در یک لیتر آب 15 دقیقه بجوشانید، بعد کمی عصاره شیرین بیان کوبیده را به آن اضافه کنید، سپس آب آن را صاف نموده و بخورید.

* برگ خشک درخت فندق و برگ خشک درخت گردو را به مقدار مساوی با کمی خاکستر سیگار و نمک نرم بسایید و همه را در روغن زیتون بپزید، سپس جاهای دردناک را با آن ماساژ دهید.

* کمی سیر کوبیده را با روغن زیتون مخلوط نموده و به موضع درد مالیده و ماساژ دهید و پس از یک ساعت بشویید، روزی دو یا سه مرتبه این کار را تکرار نموده و هر روز تخم کرفس را مثل چای دم کنید و آبش را بنوشید.

* روزی دو تا سه بار، هر مرتبه برگ کلم را از طریق ته بطری یا وسیله دیگری بکوبید، سپس روی آتش بگذارید تا پخته گردد، بعد روی عضو دردناک قرار دهید و آن را با پارچه پشمی ببندید.

* سی گرم سیر رنده شده را در یک ربع لیتر الکل 90 درجه به مدت یک و نیم ماه بخیسانید و مدت شش ماه هر روز قبل از ناهار و شام، هر بار شش قطره از این مخلوط کنید و بنوشید.

* شصت گرم ریشه شنگ را در یک لیتر آب، نیم ساعت بجوشانید و آب آن را صبح ناشتا و بین غذاهای اصلی بخورید.

* فقط یک روز یک قاشق چای خوری گل طاووسی را در یک لیوان آب جوش دم کنید و در یک روز سه بار و هر مرتبه یک سوم از آب آن را بنوشید.

* چهل گرم شاه پسند طبی را در یک لیتر آب، 10 دقیقه بجوشانید، بعد آب آن را صاف کنید و بنوشید.

* یک قاشق شربت خوری مریم نخودی خشک را در یک لیتر آب جوش دم کنید و روزی چهار فنجان از آب آن را صاف نموده و با عسل شیرین و مصرف کنید.

* بیست و پنج گرم کاکوتی را در یک لیتر آب جوش دم کنید و آب آن را بنوشید.

* سی گرم ریشه و برگ خشک توت فرنگی و یا دُم گیلاس را در یک لیتر آب بجوشانید و آب آن را بنوشید.

* مدت 21 روز، هر روز کرفس را قطعه قطعه نموده، بجوشانید و آب جوشانده آن را بنوشید تا روماتیسم را به کلی ریشه کن کنید.

* هر روز آب جوشانده ریشه باباآدم یا آب دم نموده برگ باباآدم را بنوشید.

* هر روز 20 تا 60گرم بادآورد را در یک لیتر آب بجوشانید سپس آب صاف نموده آن را شیرین نموده و بنوشید.

درد روماتیسم از رطوبت:

اگر درد روماتیسم در اثر رطوبت باشد، برای تسکین درد باید از عسل، مربای بالنگ، زنجبیل پرورده، روغن زیتون، کمپوت توت، سوپ هویج و جعفری، شوید پلو، آش گل سرخ و خورشت کرفس بهره ببرید.

درد روماتیسم از حرارت خون:

اگر درد روماتیسم در اثر حرارت خون باشد، برای رفع کردن حرارت خون و برقراری تعادل خون کم کنید، اگر طرف چپ درد می نماید، از طرف راست و اگر طرف راست درد می نماید از طرف چپ خون گیری کنید، هم چنین شربت آب لیمو یا سکنجبین را با آب انار مخلوط نموده و بنوشید.

درد روماتیسم از تنبلی کبد یا کلیه:

اگر درد روماتیسم به دلیل تنبلی کبد یا کلیه باشد، باید از بعضی خوراکی ها بیشتر بهره ببرید، مانند: پرتقال، نارنگی، آب انار، سیب درختی با پوست، انجیر، موز، هویج فرنگی، زردک، چغندر، برگ چغندر، آب ترب سیاه، آش شلغم، آش آب غوره، برنج با گشهم، برنج با زرشک، برنج با سبزی، آش عدس، گشهم، ترخان کوهی و تره کوهی.

روماتیسم کهنه و مزمن:

اگر مبتلا به روماتیسم کهنه و مزمن هستید، باید در مکان های گرمسیر زندگی کنید و خود را گرم نگه دارید و از خوراکی هایی مانند: لیمو، پرتقال، سیب درختی با پوست، انجیر، انگور زرد و رسیده، سبزیجات تازه، گوجه فرنگی، عسل، مربای به و مربای بالنگ بیشتر بهره ببرید و برای درمان آن هم می توانید مرک باد، سورنجان، مقل ازرق، قولنجان، تخم ترب، سنبل الطیب، پوست نارنج، پوست هلیله زرد، هلیله سیاه، سنامکی، انقوزه، هل و پرهای گل محمدی از هرکدام 10 گرم را نرم بسایید، بعد با کمی عسل به صورت خمیر سفتی درآورده و قرص هایی به مقدار 1 عدد نخود درست کنید و صبح، ظهر و شب و هر مرتبه دو عدد از آن ها را میل کنید.

*فلفل سیاه، فلفل قرمز، میخک، جوزبویا، نارگیل، زنجبیل، دارچین، هل رسمی، هل قراب، بسبایج و مغز گردوی کهنه از هرکدام به مقدار مساوی را نرم بسایید، بعد نصف آن را با کمی گلاب و زرده تخم مرغ ممزوج نموده، بر بدن مالش دهید و سر تا پا لباس کهنه ای بپوشید و بخوابید، صبح در داخل حمام گرمی بروید، ابتدا از طریق شخص دیگری چهاربند (مهره های پشت) را از طریق انگشتان و شصت، محکم مالش داده گردد، سپس یک ساعت صبر کنید تا عرق ریزی آغاز گردد. هرچه عرق ریزی زیادتر شد، حوصله کنید و او مشغول مالش و ماساژ باشد، پس از 1 ساعت خود را شستشو دهید، سپس کاملاً بدن را خشک نموده، لباس های کرکی و پشمی بپوشید و از حمام خارج شوید، تا 15 روز بعد باز بقیه داروها را به همان قسم عمل کنید. روماتیسم مزمن و کهنه به کلی مرتفع خواهد شد.

* عصاره ژانسیان (حسن لبه) 3 گرم، عصاره بلادن 3گرم، عصاره ژوسکیام 3 گرم و روغن بم ترانکیل 60 گرم، همه را مخلوط نموده و به موضع درد بمالید. برای درد مفاصل و روماتیسم کهنه و نقرس و عرق النساء بسیار نافع است. در هر موقع که می خواهید مالش دهید باید شیشه را تکان دهید که اگر ته نشین شده و رسوب نموده مجدداً مخلوط گردد.

*سالسیلات دو سود و بی کربنات دوسود از هرکدام 1 گرم و اورتروپین 30 سانتی برای یک بسته، از این قرار 21 بسته تهیه نموده و روزی 3 بسته در 7 روز میل کنید.

* سیر را بکوبید و سفل آن را به موضع درد بمالید و 1 ساعت بعد بشویید و هر روز تکرار کنید. روماتیسم مزمن را از بین می برد.

* مرغ سیاه پیری را بکشید و داخل شکم آن زیره سیاه و زیره سبز بریزید و بپزید، روغن و چربی آن را گرفته و به موضع درد چندین بار بمالید و گوشت آن را هم بخورید.

* چند عدد زنبور زردرنگ را بر سر مفاصل روماتیسمی قرار دهید تا آن موضع را نیش بزنند. روماتیسم مفصلی کهنه مرتفع خواهد شد.

در روماتیسم کهنه باید از خوردن کشک، سرکه و ترشیجات اجتناب کرد، اما برای درمان روماتیسم خوردن مربای به، مربای شقاقل، مربای بالنگ و عسل مصفی بسیار مفید است.

نبودن قدرت حرکت در اثر روماتیسم:

برای درمان آن باید مغز گردوی کهنه را با دانه های اسفند روی آتش گذاشته و سرخ کنید، بعد نرم بسایید و با برگ مورد ساییده شده و روغن زیتون مخلوط کنید و در محل گرمی رفته و آن را بر بدن بمالید و بگذارید تا مدت 3 روز روی بدن بماند و بعد بشویید و حداقل هفت مرتبه این عمل را انجام دهید.

پوست درخت چنار را بسوزانید، بعد سوخته آن را با آب مخلوط کنید و بر بدن بمالید و پس از 30 دقیقه بشویید و پس از خشک کردن، بدن را با روغن زیتون چرب کنید.

منبع مقاله :

حاجی شریفی، احمد، (1395)، دائرةالمعارف گیاه درمانی ایران، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ پانزدهم

منبع: راسخون