بتن اسفنجی چیست ؟ انواع آن، کاربرد، مزایا و معایب
به گزارش وبلاگ عکس، اگر از هر شخص فعال در حوزه ساخت و ساز، پرسشی در خصوص انتخاب مهم ترین مصالح ساختمانی مطرح شود، مطمئناً بتن پای ثابت همه پاسخ ها خواهد بود. بتن در مراحل مختلف سفت کاری از اهمیت ویژه ای برخوردار است. با ورود فناوری های نوین انواع جدید از بتن ها ساخته شده اند که وزن بسیار کم و مقاومت بالایی دارند. بتن اسفنجی یکی از این انواع است. بتن های اسفنجی خود به چند نوع تقسیم می شوند. در این مطلب از ویکی ساختمون به معرفی بتن سبک اسفنجی، انواع، کاربرد ها و مزایای آن می پردازیم.
بتن اسفنجی چیست؟
نام و نشان بتن اسفنجی شاید کمی غلط انداز باشد و همه فکر کنند که در ساخت آن ها اسفنج به کار رفته است اما در واقع این گونه نیست. اسفنج در واقع از ظاهر شبیه به اسفنج این بتن های سبک گرفته شده است. بتن های اسفنجی در واقع نوعی از بتن های سبک هستند که دارای ساختار پوک و متخلخل هستند. بتن های اسفنجی اگرچه مقاومت خوبی دارند اما نمی توان از آن ها استفاده سازه کرد. به این معنی که نمی توان آن ها را در ساخت دیوارهای باربر به کار برد. در ادامه بیشتر در مورد انواع، کاربردها و مزایای این نوع از بتن حرف خواهیم زد.
انواع بتن اسفنجی
به طور کلی بسته به نوع فرآیندی که در تولید بتن های اسفنجی به کار برده می شود، می توان آن را در دو دسته بتن اسفنجی گاری و بتن اسفنجی کفی جای داد که به شرح زیر هستند.
بتن اسفنجی گازی
بتن اسفنجی گازی که گاهی نیز بلوک سبک بتنی هوادار اتوکلاو شده یا بتن هوادار اتوکلاوی خوانده می شود، نوعی بتن پیش ساخته است که از مواد اولیه طبیعی تشکیل شده است. این نوع از بتن اسفنجی نخستین بار در دهه 1920 در سوئد توسعه یافت که طی آن یک معمار ابتدا مخلوط بتنی معمولی شامل سیمان، آهک، آب و ماسه را با مقدار کمی از پودر آلومینیوم ترکیب کرد. پودر آلومینیوم به عنوان یک عامل انبساطی عمل می کند که باعث بالا رفتن بتن می شود که شباهت زیادی به ور آمدن خمیر نان دارد. در نتیجه بتنی شکل می گیرد که تقریباً تا 80 درصد هوا تشکیل شده است. بتن اسفنجی گازی به طور معمول به صورت بلوک و مصالحی ساخته می شود.
بیشتر بخوانید: بتن هوشمند چیست؟ معرفی انواع بتن هوشمند و کاربردهای آن ها
بتن اسفنجی گازی یک عایق حرارتی بسیار خوب است که در داخل و خارج ساختمان ها استفاده می شود. علاوه بر قابلیت عایق کاری، یکی از مزایای این نوع از بلوک های اسفنجی نصب سریع و آسان است زیرا از طرفی وزن کمی دارند و با توجه به وزن کم در اندازه های بزرگ ساخته و در دسترس قرار می گیرند و همچنین در صورت احتیاج با ابزار استاندارد و مناسب می توان به راحتی آن را برش داد و به اندازه دلخواه در آورد.
بتن اسفنجی گازی برای ساختمان های مرتفع و ساختمان های دارای طیف تغییرات گسترده ای از درجه حرارت بسیار مناسب است. به دلیل تراکم پایین تر، ساختمان های مرتفع که با استفاده از بلوک اسفنجی گازی ساخته شده اند، به فولاد و بتن کمتری احتیاج دارند. ملات مورد احتیاج برای بلوک های بتن اسفنجی گازی به دلیل احتیاج به تعداد کمتر اتصالات کاهش می یابد.
بیشتر بخوانید: بتن تقویت شده با بامبو
به همین ترتیب، به دلیل قالب گیری دقیقی که در تولید بلوک های بتن اسفنجی گازی به کار برده می شود، ابعاد بسیار دقیقی دارند و میزان اتلاف مصالح به حداقل می رسد. در ساختمان هایی که با درجه حرارت شدید روبرو هستند نیز استفاده از بتن اسفنجی گازی کال توجیه پذیر است زیرا با توجه به راندمان حرارتی که دارد احتیاج به مواد جداگانه برای ساخت و ساز و عایق کاری را از بین می برد و منجر به ساخت سریع تر و صرفه جویی در هزینه می شود.
ویژگی های بتن های اسفنجی گازی
مختصر مشخصات مربوط به بتن های اسفنجی گازی ارائه شده است و مقایسه آن با مشخصات بلوک های بتنی معمولی نیز در ستون آخر آمده است.
مشخصات | بلوک بتنی اسفنجی گازی | بلوک بتنی معمولی |
چگالی | 25 تا 50 | 80 تا 150 |
مقاومت فشارشی | 360 تا 1090 | 1000 تا 10000 |
مقاومت در برابر آتش | کمتر از 8 ساعت | کمتر از 6 ساعت |
رسانایی گرمایی | 0/75 تا 1/20 | 0/5 تا 10 |
مزایای بتن های اسفنجی گازی
- ماده ای عالی برای عایق صوتی و عایق صوتی
- بسیار مقاوم در برابر آتش
- در اشکال و اندازه های مختلف موجود است.
- جرم حرارتی بالا ذخیره شده و انرژی را با گذشت زمان آزاد می کند.
- ساخته شده با مواد قابل بازیافت
- هندلینگ و نصب آسان به دلیل وزن کم
- برش آسان
- حمل و نقل اقتصادی و جابجایی در مقایسه با بتن ریخته شده یا بلوک بتونی
معایب بتن های اسفنجی گازی
- محصولات اغلب ناهماهنگی در کیفیت و رنگ را نشان می دهند.
- دیوارهای خارجی برای محافظت در برابر آب و هوا، به روکش بیرونی احتیاج دارند.
- در صورت نصب در محیط های با رطوبت بالا، اتمام داخلی احتیاج به نفوذپذیری بخار کم دارد و اتمام های خارجی احتیاج به نفوذپذیری بالایی دارند.
- درجه عایق بودن آن ها در مقایسه با سایر مصالح مختص عایق کاری کمتر است.
- هزینه بالاتر از بلوک بتونی معمولی
- مقاومت بتن اسفنجی گازی به مراتب کمتر از بتن های سنتی معمولی است.
بتن اسفنجی کفی
بتن های اسفنجی کفی یا فوم نوعی بتن سبک است که از سیمان، شن و ماسه یا خاکستر بادی، آب و کف تولید می شود. بتن کفی را می توان به عنوان ماده سیمانی تعریف کرد که از حداقل 20 درصد کف تشکیل شده است. چگالی خشک بتن کفی ممکن است از 300 تا 1600 کیلوگرم بر مترمکعب باشد. مقاومت فشاری بتن فوم از 0/2 تا 10 نیوتن بر میلی مترمربع متغیر است و می تواند بالاتر از این مقدار نیز برود.
تولید بتن اسفنجی کفی شامل حل کردن سورفاکتانت در آب است. این ترکیب از یک مولد فوم عبور داده می شود که باعث تولید شکل پایداری از کف می شود. کف تولید شده در ملات سیمانی یا گچی ترکیب می شود، به طوری که مقدار چگالی مورد احتیاج به دست آید. به طور کلی به دو روش درون خط تولید و بیرون از خط تولید ساخته می شوند.
بیشتر بخوانید: بتن سبک چیست؟ ترکیبات، انواع و کاربردها در صنعت ساخت وساز
در روش درون خط تولید، مواد اصلی از جمله سیمان و ماسه به یک مخزن اضافه می شود. در این مخزن، مخلوط با کف کاملاً مخلوط می شود. در این روش کنترل مناسبی روی فرآیند مخلوط اعمال می شود. به همین دلیل نیز امکان ساخت بتن های کفی در حجم های زیاد جود دارد. در روش بیرون از خط تولید نیز، یک کامیون مخلوط آماده مواد پایه را به محل مورد نظر می آورد. یک کامیون دیگر نیز که حامل فوم و کف از پیش ساخته شده است، در حالی که میکسر در حال چرخش است، مقدار متناسبی از کف را به مخلوط پایه اضافه می کند.
ویژگی های بتن های اسفنجی کفی
در جدول زیر مشخصات کاملی از بتن اسفنجی گازی در بهترین حالت آن ارائه شده است.
چگالی خشک (کیلوگرم بر مترمکعب) | مقاومت فشارشی (نیوتن بر میلی مترمربع) | مقاومت کششی (نیوتن بر میلی مترمربع) | جذب آب (کیلوگرم بر متر مربع) |
400 | 0/5 تا 1 | 0/05 تا 0/1 | 75 |
600 | 1 تا 1/5 | 0/2 تا 0/3 | 33 |
800 | 1/5 تا 2 | 03/ تا 0/4 | 15 |
1000 | 2/5 تا 3 | 0/4 تا 0/6 | 7 |
1200 | 4/5 تا 5/5 | 0/6 تا 1/1 | 5 |
1400 | 6 تا 8 | 0/8 تا 1/2 | 5 |
1600 | 7/5 تا 10 | 1 تا 1/6 | 5 |
مزایای بتن های اسفنجی کفی
- بار مرده ساختمان به دلیل اینکه بتن کفی وزن کمی دارد، بسیار کاهش می یابد.
- بتن کفی در حالت تازه خود آزادانه جریان دارد. این خاصیت به پر کردن کامل قسمت های خالی کمک می کند.
- سازه بتنی کفی از قابلیت پخش و توزیع بار بسیار عالی برخوردار است.
- بتن اسفنجی کفی بارهای جانبی زیادی را به سازه تحمیل نمی کند.
- خاصیت جذب آب
- بلوک های بتنی کفی بسیار ساده تولید می شوند، بنابراین بررسی و کنترل کیفیت به راحتی انجام می شود.
- بتن فوم مقاومت بیشتری در برابر انجماد و ذوب دارد.
- کار با آن ها هم سریع تر و هم کم خطرتر است.
- مقرون به صرفه و به نگهداری کمتری احتیاج دارد.
معایب بتن های اسفنجی کفی
- وجود آب در مواد مخلوط، بتن کفی را بسیار حساس می کند.
- جلا بخشیدن به آن ها به دلیل ساختار متخلخل عملاً امکان ندارد.
- به زمان بیشتری برای مخلوط شدن مناسب احتیاج دارد.
- با افزایش تراکم، مقاومت فشاری و مقاومت خمشی کاهش می یابد.
سخن آخر
بتن های سبک یکی از بهترین مصالح ساختمانی هستند که پیشرفت فناوری در اختیار بخش های مختلف صنعت ساختمان سازی قرار داده است. بتن های اسفنجی یکی از انواع بتن های سبک هستند که روز به روز استفاده از آن ها به دلیل مزایای بالقوه ای که در اختیار مهندسان قرار می دهند در حال افزایش است. بتن اسفنجی کفی و گازی دو نوع اصلی هستند و در کنار همه مزایایی که دارند از معایب کوچک و بزرگی هم برخوردارند.
منبع: ویکی ساختمان